Ignacy Ołdakowski

Ignacy Ołdakowski urodził się w rodzinie szlacheckiej Ołdakowskich z Gąsiorowa. Uczył się pod okiem najznamienitszych nauczycieli pijarskich w szkole łomżyńskiej. Po ukończeniu nauki w Łomży skierował swe kroki do uniwersytetu w Wilnie. Uniknął w ten sposób nauki w zaborczych szkołach Pruskich. Jego głównymi dziedzinami stały się matematyka i literatura łacińska. W 1804r. otwarto w Wilnie Katedrę Prawa Rzymskiego, która była kolejną przystanią Ołdakowskiego. W dziale moralno – politycznym odnalazł swoje życiowe powołanie, a szczególne jego uznanie zyskała sobie filozofia i ekonomia polityczna. Wkrótce przełożył dzieło Smitha na język ojczysty, aby mogło służyć także w Polskich szkołach. Niestety praca nie doczekała się druku. Niebawem na talencie Ołdakowskiego poznał się także profesor Capelli, który bardzo go sobie cenił. Z czasem zdobył stopień kandydata i magistra prawa, a w roku 1809 obronił „publiczną rozprawę” i otrzymał stopień doktora prawa. Przeniósł się do Krzemieńca, gdzie po roku pracy w charakterze nauczyciela obdarowany został patentem profesora prawa rzymskiego. Wkrótce, w 1814r., w Krzemieńcu ukazała się w druku rozprawa o przyczynach upowszechniania i trwałej powagi prawodawstwa Justyniana, którą rok wcześniej głosił w szkołach i sądach.

Kiedy pojawił się wakat w katedrze prawa przyrodzonego na Uniwersytecie Wileńskim, profesor Capelli zaproponował to stanowisko Ołdakowskiemu, pod warunkiem rocznego pobytu w Uniwersytecie göttyngeńskim. Spragniony podróży Ołdakowski 25 września 1817r. wyruszył w drogę. Po przybyciu do Göttyngi zagłębił się w słuchanie kursów akademickich z dziedziny prawa, filozofii i polityki.

W kwietniu 1819r. opuścił Niemcy i po półrocznej wędrówce po uniwersytetach zagranicznych i krajowych, przybył do Wilna. Mianowany został zastępcą profesora prawa politycznego i narodowego. Zaczął też tłumaczenie pism Bauera, którego nie zdołał jednak ukończyć. Bez reszty poświęcił się wykładom dla studentów i pisaniu sprostowań do dzieł innych ludzi nauki prawniczej. Wszystko to, dla rozwoju rodzimej dziedziny prawa.

2 maja 1821r. zaszczycony został tytułem radcy nadwornego.

Ciężko chory Ołdakowski, przeczuwając nadchodzącą śmierć wyruszył w ostatnią podróż swojego życia. Udał się w rodzinne strony, aby odwiedzić groby bliskich. Zmarł 13 czerwca 1821r. Pozostawił po sobie ogromny wkład do prawa krajowego i nie tylko. Wszelkiego rodzaju pisma literackie Ignacego Ołdakowskiego; tłumaczenia, rozprawy i notatki znajdują się do dzisiejszego dnia w bibliotecznych zbiorach Uniwersytetu Wileńskiego. Studenci zapamiętali go, jako świetnego mówcę, który doskonale potrafił przekazać swoją wiedzę. Jego wykłady nie były nudnym notowaniem na wzór Niemiecki, ale barwnym, popartym realnymi przykładami przekazaniem wiedzy. U kresu życia, ze względu na słaby wzrok, zmuszony był cytować wielkich klasyków z pamięci. Śmierć Ołdakowskiego była wówczas ogromną stratą dla naszej Ojczyzny.