top of page

250 - lecie zawiązania konfederacji barskiej


Kraków - przy mogile konfederatów

Podole, to kraina historyczna na terytorium dzisiejszej Ukrainy i Mołdawii. Kiedyś rozciągała się tutaj potężna Rzeczpospolita. Wszyscy zapewne pamiętają imć pana Michała Wołodyjowskiego, słynnego rycerza i zagończyka, który zginął podczas wybuchu w twierdzy Kamieniec Podolski. Może nie zginął dokładnie tak, jak opisał to Sienkiewicz w słynnej epopei narodowej, ale jednak. Kamieniec Podolski nadal jest jednym z głównych miast na Podolu, Kresach dawnej Polski. Jest na Podolu również miasto, które Barem zowią. W Barze, nad rzeką Rów działo się, co nie miara. Szaleli tam Tatarzy, Turcy, Kozacy, powstańcy od Chmielnickiego, ale też król Sobieski i nasza husaria. 29 lutego 1768 roku, w Barze zawiązano konfederację, która przeszła do historii pod nazwą „konfederacji barskiej”.


Patriotyczna, przywiązana do Polski szlachta wystąpiła w obronie wiary, godności i niepodległości Rzeczpospolitej. Po stronie przeciwnej stanęła potężna caryca Katarzyna II, władczyni Rosji i, niestety rodacy i zdrajcy sprzysiężeni ze stronnictwem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, kochanka carycy.


Pod nazwą konfederacji barskiej kryje się wiele aktów konfederacyjnych (66), które zawiązano na terenie Korony i Litwy. Powstanie przyjęło charakter masowy i z czasem Rosja doszła do wniosku, że nie jest w stanie go okiełznać i podporządkować sobie polskiej szlachty. Skończyło się to tym, że Polska na dziesięciolecia zniknęła z mapy świata.


Powody wybuchu powstania, mogą zastanawiać nawet współczesnych, i

Obchody rocznicowe w Krakowie

powinny. Chodziło przecież, przede wszystkim o obronę wiary katolickiej, przed narzucaną nam z zewnątrz tolerancję wobec innowierców. I nie chodzi tu o to, że szlachta polska nie była tolerancyjna. Ba!, słynęła z tolerancji! Chodziło tu o to, co narodowcy zamknęli w haśle „Polska dla Polaków”, czyli żeby to Polacy decydowali o polityce i wyglądzie ich własnego państwa, a nie państwa ościenne; w tym wypadku protestanckie Prusy i prawosławna Rosja. Pod hasłami tolerancji, wprowadzano bowiem do kraju nie tylko nowy styl bycia jego mieszkańców i różnorodność religijną, która i tak istniała, ale przede wszystkim wolę przyszłych zaborców. Przyznanie innowiercom praw politycznych, a tym samym zrównanie ich ze szlachtą Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego musiało prowadzić w konsekwencji do ingerencji w sprawy wewnętrzne Rzeczpospolitej Obojga Narodów.


Polska szlachta nie życzyła sobie być objętą kuratelą ani carycy Katarzyny II, ani Fryderyka II, króla Prus, ani nikogo innego. Doszło do buntu.


Właśnie minęła 250 rocznica zawiązania konfederacji barskiej. Z tej okazji, w wielu miejscach w kraju i poza jego granicami uroczyście uczczono rocznicę zawiązania konfederacji.


Sejm Rzeczpospolitej Polskiej zdecydował i poparł odpowiednią uchwałą, ustanowienie roku 2018, rokiem Konfederacji Barskiej.


W Muzeum Kultury Kurpiowskiej, podczas uroczystej sesji Rady Powiatu w Ostrołęce, odbyły się referaty okolicznościowe i koncerty uczniów z ostrołęckiej Szkoły Muzycznej.


W Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu odsłonięto tablicę poświęconą Kazimierzowi Pułaskiemu i również odbyły się liczne prelekcje związane z tematem. A. Dobroński mówił o „Konfederacji barskiej w historiografii polskiej”, a N. Tomaszewski o „Konfederacji barskiej na pograniczu podlasko – mazowieckim”. Przemawiali też J. Litwińczuk, E. Kotowicz, Z. Romaniuk i K. Kucharski. W uroczystościach wzięło udział Łomżyńsko – Drohickie Bractwo Kurkowe.


Kwiaty pod pomnikami oręża polskiego złożono w Krakowie, Warszawie, Przemyślu, Lublinie, Poznaniu, Białymstoku i wielu innych miastach.


„Symbolem Konfederacji barskiej stał się też ksiądz Marek Jandołowicz, który z krzyżem w ręku wystąpił przeciwko natarciu rosyjskiemu na Bar, podnosząc tym samym morale miasta. Był przywódcą duchowym Konfederacji barskiej i stał się natchnieniem dla twórców literatury romantycznej. Juliusz Słowacki napisał poemat „Ksiądz Marek”. Z poematu pochodzi tekst „Pieśni Konfederatów barskich”.


Piękne wykonanie Pieśni konfederatów barskich, przez Loch Camelot:


Źródła:

- www.eostroleka.pl

- www.niedziela.pl

- www.polskieradio.pl

bottom of page