Mit Marszałka

„Mit Marszałka. Legenda J. Piłsudskiego w świetle najnowszych badań” Brunona Różyckiego to książka jakiej jeszcze nie było. Porusza tematykę, która od dziesięcioleci jest pomijana i zakłamywana. Któż bowiem ma świadomość, że Piłsudski, oprócz tego, że jest jednym z Ojców naszej niepodległości, to był także wulgarnym satrapą, który odpowiedzialny jest za wiele zaniedbać w wojskowości i praworządności kraju? Postać Marszałka, jako człowieka bez skazy została wykreowana przez niego samego i jego zwolenników, którzy nie wahali się nawet mordować za swoją sprawę. Wielu prawdziwych bohaterów tamtych czasów odeszło w cień zapomnienia, gdyż przeszkadzali w kreacji Wielkiego Marszałka, który niczym Lech Wałęsa w czasach późniejszych sam jeden ocalił, jeśli nie świat cały, to przynajmniej Polskę. To oczywiście nie prawda. A do poznania tej prawdy przybliża nas książka Różyckiego, do której lektury szczerze zachęcam. Poniżej fragment:

Kult Marszałka oparty na emocjach, a nie rzetelnej wiedzy historycznej, stymulowano całymi latami. Proceder zapoczątkowano jeszcze przed 1918 rokiem i był on wprost proporcjonalny do możliwości J. Piłsudskiego (najprawdopodobniej inicjatora tego zjawiska), toteż do eksplozji doszło zwłaszcza po 1926 roku (apogeum kultu jednostki przypadło na lata 1935 – 1937). W ramach kreacji kultu jednostki zasypano kraj symboliką (np. pomniki, znaczki pocztowe itp.), w którą wpleciono rytuały (obchody świąt pod jego pomnikami), indoktrynację w szkole oraz np. wojsku. Realizowały to liczne instytucje i organizacje albo powoływane specjalnie, albo po zamachu stanu upolityczniane. Kult i mitologię podtrzymano w latach 1939 – 1989, a następnie niezrewidowany mit Marszałka został włączony w agendę tożsamościową dominujących środowisk politycznych i jest w dalszym ciągu propagowany jako pozytywny.

Kreacja wizerunku J. Piłsudskiego podparta została imponującym wachlarzem działań manipulacyjnych. To dzięki nim oparto go na emocjach, a nie świadomych poglądach wynikających z rzetelnej wiedzy. Działania manipulacyjne zbudowano na wykorzystaniu mechanizmów psychologicznych, technik propagandy, chwytów erystycznych czy manipulacji medialnych, jak np. przemilczenia czy użycie reguły autorytetu (organizacji, naukowca czy zbiorowości).