Muzeum Ziemi Czyżewskiej
Scenariusz historyczny stałej ekspozycji czyżewskiego muzeum, oparty jest o sentymentalną podróż koleją. Wystrój sal muzealnych, obrazowuje tendencje wieku XIX i nawiązuje do połączenia kolejowego na linii Warszawa – Petersburg. Muzeum umiejscowione jest w bezpośrednim sąsiedztwie stacji kolejowej w Czyżewie, w budynku kolejowym z 1860r.
Sala główna, to zarazem poczekalnia, w której prezentowane są rozmaite urządzenia kolejarskie. W tej samej Sali od czasu do czasu pojawiają się czasowe ekspozycje, dotyczące historii Czyżewa. Promowany jest w ten sposób Czyżew i najbliższa okolica. Organizowane są w niej ciekawe spotkania poruszające wątki historyczne, jak chociażby spotkania autorskie z pisarzami.
W tekście zamówienia publicznego, dotyczącego „zaprojektowania, dostawy i zamontowania wyposażenia sal”, ujęto to w następujący sposób:
„MISJA Muzeum Ziemi Czyżewskiej służyć będzie jako jednostka zajmująca się gromadzeniem obiektów, dokumentów, świadectw z regionu w zakresie dziedzictwa kulturowego, a także udostępniająca swoje zbiory społeczności lokalnej i na zewnątrz w celu promocji miasta i regionu.
W ramach Ośrodka mogą istnieć ścieżki kulturowe, przyrodnicze lub inne upowszechniające wiedzę o regionie. Również może być wydawany portal internetowy poświęcony upowszechnianiu historii i kultury regionu bądź wydawane wydawnictwa promocyjne . Muzeum może być miejscem inspiracji dla życia społecznego i kulturalnego poprzez prowadzenie zajęć edukacyjnych , pokazów dla szkół, itp., może być również miejscem spotkań organizacji pozarządowych, np. Towarzystwa Przyjaciół Czyżewa, itp..”
W kolejnej salce odtworzono, bardzo przytulne i estetyczne miejsce, przypominające salonkę kolejową, albo niewielki gabinet, wyposażony w biurko, stolik i wygodną sofkę. Brakuje tam tylko ładnego dywanika.
Najistotniejszą część muzeum, tworzy sala z walizkami. Wiadomo – jeśli podróż, to walizki, torby i toboły. W sentymentalną podróż do przeszłości, jak się okazuje również można zabrać walizki. W walizkach skarby: broń (sowiecka, niemiecka – w oczywisty sposób nawiązująca do ostatniego konfliktu światowego i czasów podziemia antykomunistycznego), świadectwa, dokumenty, pocztówki, zdjęcia… Artefakty opatrzone krótkim opisem.
„Nawet małe społeczności mają swoich bohaterów – ludzi, którym dane było przeżyć życie ciekawe i barwne, choć niezwykle ciężkie, zaznaczone pracą, walką, trudami wielkich wędrówek, często „głodne i chłodne”. Takim człowiekiem był również Włodzimierz Nowicki, którego los zbieżny był z losami setek tysięcy Polaków zesłanych na Sybir. Ludzie Ci wracając do ojczyzny często przemierzali całe szlaki bojowe, byli ranni, odznaczani za swoje męstwo i odwagę. Po wojnie wrócili do swoich rodzin i podjęli pracę w rodzinnej miejscowości. Odeszli „po cichu”, nie chwaląc się publicznie swoimi odznaczeniami, niewiele mówiąc o swoim zesłaniu na „Nieludzką Ziemię” i wojennym szlaku. Cześć ich pamięci!”
Powyższy cytat, to jeden z krótkich opisów muzealnych. Przytaczam go, ponieważ kolejna sala czyżewskiego muzeum poświęcona została właśnie „Polskiej Golgocie Wschodu” – ludziom zesłanym na tzw. Sybir (pod tym mianem kryje się wiele regionów, w które zsyłani byli Polacy). Ściany tej Sali zdobią krótkie zapiski zesłańców, zdjęcia, listy i obrazy wyświetlane z rzutnika.
Ze stacji w Czyżewie odjechało mnóstwo pociągów wypełnionych ludźmi kierowanymi na Syberię, albo do obozów pracy, czy zagłady. Chociażby do pobliskiej Treblinki.
Właśnie Sybirakom poświęcony jest pamiątkowy wagon kolejowy, który stoi przed budynkiem muzeum.
Zachęcam do odwiedzenia czyżewskiego muzeum, zwłaszcza, że nie jest trudno do niego trafić. Jest jednym z elementów stacji kolejowej w Czyżewie.
