top of page

gen. Stefan Kossecki

 

         Stefan Kossecki urodził się 27 listopada 1889r. w rodzinnym majątku Sawińce koło Kamieńca Podolskiego. Pochodził ze starej rodziny szlacheckiej herbu Rawicz (Rawa).

12 stycznia 1890 rodzice włączyli małego Stefana do wspólnoty katolickiej poprzez chrzest. Już w Szkole Agronomicznej w Kamieńcu Podolskim należał do tajnej organizacji młodzieżowej o nazwie „Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej”, a w czasie późniejszym do działającego na terenie trzech zaborów „Związku Walki Czynnej” (powstałego z inicjatywy Józefa Klemensa Piłsudskiego). 

W październiku 1911r., po ukończeniu nauki zgłasza się na ochotnika do 13 Pułku Strzelców Pieszych w armii Rosyjskiej. Pułk podlegał Wielkiemu Księciu Mikołajowi Mikołajewiczowi. Rok później, po zdaniu egzaminu na pierwszy stopień oficerski. Otrzymuje stopień chorążego rezerwy piechoty.

Po wybuchu I WŚ zostaje zmobilizowany i wcielony do 284 Węgrowskiego Pułku Piechoty, z którym wyrusza na front. Dowodził kompanią, a później batalionem piechoty.

8 stycznia 1815r., podczas kampanii na Bukowinie (teren Karpat), pod Kirlibabą (w Rumunii) zostaje ciężko ranny. W wyniku odniesionych ran traci prawą rękę. Rok później, po rekonwalescencji na własną prośbę powraca na linię frontu. Awansowany do stopnia ppor. piechoty.

16 września 1917r. wstępuje do nowopowstałego I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbór – Muścickiego, który właśnie formuje się w rejonie Mińska i Bobrujska na Białorusi. Na czele Legii Podchorążych zostaje oddelegowany w celu powstrzymania bolszewickiego natarcia na Rohaczew. Podczas ataku na Żłobin osobiście prowadzi do ataku Legię Podchorążych. Pomimo braku poparcia i wsparcia ze strony 4 pułku strzelców odnosi sukces. Awansuje do stopnia porucznika piechoty, a potem sztabskapitana. Otrzymuje również odznaczenie bojowe; Złoty Oręż Krzyża Św. Jerzego. [W 1922r. otrzymuje Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari V klasy za wybitne czyny wojenne połączone z ofiarnością i odwagą - odparcie kilkunastokrotnie liczniejszych pułków łotewskich pod Rohaczewem oraz atak na Żłobin i jego późniejszą obronę]. Służąc w 7 Pułku Strzelców Polskich pełnił funkcję dowódcy kompanii. Zajmował się pracą oświatową wśród ochotników, która polegała także na wychwytywaniu spośród zgłaszających się bolszewickich szpiegów. W Sztabie I Dywizji Strzelców był instruktorem wyszkolenia bojowego, a później kierownikiem obrony chemicznej.

Po demobilizacji I Korpusu Polskiego w czerwcu 1918r. przyjeżdża do Warszawy.  Od 1 sierpnia do grudnia uczestniczy w tworzeniu przyszłego Ministerstwa Spraw Wojskowych. Pierwszego listopada 1918r. wstępuje do Wojska Polskiego. Zostaje dowódcą batalionu w 33 pp. 1 marca 1919r. awansowany do stopnia majora, a wkrótce (w maju) oddelegowany do Szkoły Oficerskiej w Poznaniu, w charakterze wykładowcy i instruktora.

Od 13 kwietnia odesłany do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy, gdzie sprawuje doskonale sobie znane funkcje dowódcy kompanii, a potem batalionu.

W sierpniu 1920r., kiedy nawała bolszewicka dociera do Torunia, broni przyczółka mostowego. 

W grudniu 1923r. awansuje na stanowisko dyrektora nauk oraz zastępcę komendanta w bydgoskiej szkole. Równolegle (kwiecień 1921 – sierpień 1922) ukończa kurs dla oficerów dowódców, instruktorów i wychowawców.

15 VIII 1924r. awansowany do stopnia podpułkownika, a od listopada zostaje słuchaczem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Uzyskuje tytuł oficera Sztabu Generalnego, co upoważnia go do dowództwa nad różnorodnymi jednostkami wojskowymi.

Od  października 1926r. Marszałek Piłsudski kieruje Kosseckiego do Sztabu Inspektoratu Armii w Toruniu, gdzie pełni funkcję II Oficera. 30 czerwca 1927r. wyznaczony na I Oficera Sztabu.

W lutym 1928r. skierowany do służby liniowej obejmuje stanowisko dowódcy 10 Pułku Piechoty w Łowiczu. Pierwszego stycznia awansuje do stopnia pułkownika.

W latach 1930 – 31 ponownie skierowany do służby w szkolnictwie. Oddelegowany na stanowisko komendanta do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie, a następnie do Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy.

W roku 1931 poślubia wdowę po ordynacie machnowieckim Włodzimierzu Twardowskim, Jadwigę Zaremba herbu Zaremba.

2 listopada 1933r. zarządzeniem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego otrzymuje Medal Niepodległości.

Podczas manewrów wojskowych prowadzonych przez Piłsudskiego oraz ówczesnego pułkownika Stanisława Maczka w 1934r. zostaje wyróżniony przez Marszałka Piłsudskiego. 26 I 1935r. zostaje dowódcą piechoty dywizyjnej 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu.

18 stycznia 1936r. Kosseckiemu rodzi się syn – Józef Maria Stefan Ferdynand Kossecki. Obecnie wybitny  inżynier, politolog, dziennikarz i polityk. 

Tuż przed wybuchem II WŚ, 20 VIII 1939r. obejmuje dowodzenie nad łomżyńską 18 Dywizją Piechoty ze składu Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. W czasie kampanii wrześniowej walczył pod Zambrowem, gdzie Dywizja odpierała przeważające siły XIX Korpusu Pancernego generała Heinza Wilhelma Guderiana. Po zaciętych walkach, w wyniku braku łączności 18DP znalazła się w okrążeniu. 12 IX pułkownik Stefan Kossecki wydaje rozkaz przebicia się w kierunku Andrzejewa. Osobiście prowadzi natarcie i zostaje ranny pięcioma pociskami (w klatkę piersiową, brzuch i przedramię). Zanim odwieziono go do szpitala polowego w Łętownicy przekazuje rozkaz dla podkomendnych: „...Dywizja nie może się poddać. Ma dotrwać do nocy, a potem przebijać się małymi grupkami, a nawet pojedynczo”. W Łętownicy , dowódca niemieckiej 20 Dywizji Zmotoryzowanej, generał Mauritz von Wiktorin osobiście pogratulował Kosseckiemu, a w niemieckim rozkazie postawił go jako wzór odważnego dowódcy. Wkrótce przewieziono Kosseckiego do szpitala w Zambrowie, a następnie Białymstoku, gdzie leczony był do XI 1939r. Niemiecki komendant Białegostoku, będąc w podziwie odwagi Kosseckiego, bierze zobowiązanie od zmieniającego go komendanta sowieckiego, że wyda mu przepustkę do Generalnej Guberni. W białostockim szpitalu Kossecki spotyka kolegę z wojska carskiego, który proponuje mu przejście na stronę Sowietów. Pułkownik odrzuca propozycję. Niestety NKWD nie honorowało przepustki Stefana Kosseckiego i podczas próby przekroczenia granicy aresztowano go i osadzono w więzieniu w Brześciu nad Bugiem, gdzie przebywał do 28 marca 1940r. Współwięzień Kosseckiego, Władysław Chudy, poinformował rodzinę (po wojnie), że Stefan Kossecki dwukrotnie otrzymywał od Sowietów propozycję opisania swoich doświadczeń bojowych z września. Zgodził się pod warunkiem, że uzyska zgodę polskich władz emigracyjnych, co w czasie ówczesnej polityki nie było możliwe. Za wrześniowe walki na czele 18DP otrzymuje w latach 70 – tych Złoty Krzyż Virtuti Militari IV klasy.

Dalsze losy płk Stefana Kosseckiego nie są znane. Według jednej z relacji z więzienia w Brześciu przewieziony został do Mińska. Zdaniem innego świadka został, wraz z innymi jeńcami polskimi zatopiony w Morzu Białym. Według relacji szefa Sztabu 18DP, płk Kazimierza Pluty – Czachowskiego, który poszukiwał pułkownika po wojnie, Kossecki przy pomocy towarzyszy broni przeprawił się przez rzekę Bug. Dotarł do punktu kontaktowego w budce kolejarskiej na trasie Białystok – Małkinia. Tam otrzymał kolejny adres punktu konspiracyjnego, z którego wyruszył do Warszawy. Do stolicy jednak nie dotarł.  Zdaniem Pluty – Czachowskiego podzielił losy ofiar Katynia. Symboliczny grób Stefana Kosseckiego znajduje się w mauzoleum na cmentarzu grzebalnym w Andrzejewie.

W roku 1964 (11 XI) Wódz Naczelny gen Władysław Anders, w imieniu władz emigracyjnych RP, nadaje (w Święto Niepodległości) pośmiertnie pułkownikowi Stefanowi Kosseckiemu stopień generała brygady. Awans nie został uznany przez ówczesne władze PRL. W czasie późniejszym o weryfikację postanowienia zabiegała żona Kosseckiego, Jadwiga. Co dziwne za czasów władzy postkomunistycznej, kiedy to prezydentem był Lech Wałęsa, stopień również nie został uznany. Dopiero 9 XI 2004r. prezydent Aleksander Kwaśniewski wydał postanowienie o uznaniu pośmiertnego awansu Stefana Kosseckiego na generała brygady.

5 kwietnia 1997r 2 Pułkowi Zabezpieczenia Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych w Czerwonym Borze nadano imię gen bryg Stefana Kosseckiego. Jednostka została rozformowana trzy lata później.

                                                          

                                                                                                            Cześć Jego pamięci!

bottom of page