top of page

Bohater wojny 1920 roku



Dzieje Wojska Polskiego doby II Rzeczpospolitej są zbadane nierównomiernie. Jedną z luk jest stan badań nad dziejami generalicji WP. Dotyczy to także „żelaznej” 18 DP, która miała znaczące dokonania wojenne z czasu wojny 1920 r. lecz wielu dowódców nie doczekało się jeszcze rzetelnych, szczegółowych biografii. Gen. Franciszek Krajowski zasługuje na odrębne opracowanie monograficzne gdyż był jednym z najlepszych dowódców Grupy Operacyjnej i dywizji WP w czasie wojny polsko-sowieckiej 1920 r. Szlak bojowy Generała i jego 18 dywizji w 1920 r. biegł przez Podole, Wołyń, Północne Mazowsze i Polesie.


W pracy odtworzono życiorys gen. Kralicka-Krajowskiego: jego pochodzenie, przebieg służby wojskowej w c.k. armii, związki z Ziemią Przemyską i Sanocką, życie prywatne, scharakteryzowano i oceniono jego sposób dowodzenia, wymieniono bitwy stoczone z oddziałami rosyjskimi (w czasie I Wojny Światowej jeszcze w C. K. Armii), z potem ukraińskimi i sowieckimi (w wojnach o granice odrodzonej Rzeczpospolitej). W pracy podkreślono ogromny wkład gen. Krajowskiego w zwycięstwo polskie nad Sowietami w 1920 r.


Jeszcze w czasie swojej służby w c. k. Armii Kralicek mocno związał się z Ziemią Przemyską i Sanocką. Jego syn Wielisław urodził się w Rzeszowie. Franciszek Kralicek jako pułkownik c. k. armii brał czynny udział w obronie Twierdzy Przemyśl w czasie Wielkiej Wojny.


W wojnie z 1920 r. z sowiecką Rosją dowodzona przez niego 18 DP operowała na newralgicznych odcinkach frontu, podtrzymując polskie zgrupowania na Wołyniu, nad Wkrą i nigdy nie zawiodła. Jej istotną częścią składową były pułki piechoty i artylerii wywodzące się z Błękitnej Armii. W trakcie wojny 1920 r. 18 DP wsławiła się w licznych bitwach z bolszewicką zarazą m.in. pod Strugą (18. 03. 1920), Krzemieńcem (12. 07. 1920), Chorupaniem k. Dubna (13-19. 07. 1920), Mławą (21.08. 1920), Dubienką (11. 09. 1920). Po wojnie gen. Krajowski był związany z Twierdzą Brzeską i dzisiejszym Terespolem.


Ta merytoryczna i metodologiczna praca wnosi nowe pierwiastki poznawcze związane z życiorysem gen. Krajowskiego. Wypełnia też lukę w polskim piśmiennictwie wojskowym i będzie często cytowana w literaturze przedmiotu, co przyniesie splendor Wydawnictwu. Odbiorcą pracy są rodziny oficerów i żołnierzy 18 DP, mieszkańcy Przemyśla, Sanoka, Rzeszowa, Leska, Ciechanowa, Mławy, Terespola a także miast garnizonowych, w których funkcjonuje powołana 5 września 2018 r. do życia 18 Dywizja Zmechanizowana, która kultywuje tradycje 18 DP i gen. Krajowskiego. Opracowanie dobrze wpisuje się w historiografię współczesnej, polskiej wojskowości. Szerzy polski patriotyzm, buduje dumę narodową, kształci postawy społeczne oraz edukuje na polu wojskowości. Na tle innych znanych publikacji z tego obszaru to znakomita praca podkreślająca wkład gen. Kralicka-Krajowskiego w obronę niepodległości Polski w 1920 r.




bottom of page