Konkursowy Chopin

     Fryderyk Franciszek Chopin był synem Francuza o imieniu Mikołaj i Polki – Tekli Justyny z Krzyżanowskich. Prawdopodobnie urodził się 1 marca 1810 roku, ale dokładna data nie jest znana. Być może miało to miejsce kilka dni wcześniej. Polskość Chopina z linii matki wzmocniona była umiłowaniem naszej Ojczyzny przez Mikołaja, ojca Fryderyka, który zamieszkał tutaj jako nastolatek i szczerze pokochał Polskę. Można powiedzieć, że stał się Polakiem z wyboru.

Dom Chopinów w Żelazowej Woli.

     W Żelazowej Woli jest dom rodzinny Chopinów, a obecnie mieści się w nim muzeum. Fryderyk mieszkał tam zaledwie kilka miesięcy, gdyż niedługo po narodzinach rodzina przeprowadziła się do Pałacu Saskiego w Warszawie. Dzisiaj po tej budowli pozostało niewiele, trochę ruin i miejsce, gdzie znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza. Całość zniszczyli Niemcy podczas wojny.

    Miłość do muzyki zaszczepili młodemu Fryderykowi rodzice. W domach mieszczan i bogatej szlachty dbano o kulturę wyższą, a do tej zaliczano muzykę. Ojciec grał na skrzypcach i flecie, a matka na fortepianie. Młody geniusz muzyczny rozpoczął naukę gry na instrumencie jako kilkuletnie dziecko, a w wieku 6 lat szkolił się już pod nadzorem profesjonalnego nauczyciela, którym był Wojciech Żywny, polski pianista o czeskich korzeniach. Jedenastoletni Chopin zadedykował mu Poloneza As-dur (Polonaise pour le PIano forte composée et dedié á Monsieur A. Żywny par son Eléve Fryderyk Chopin á Varsovie ce 23 Avril 1821).

Pozostałości po Pałacu Saskim.

     Młody Fryderyk zaczął grywać dla znamienitych postaci ówczesnej Polski (była wówczas pod zaborami). W muzykę kilkuletniego chłopca wsłuchiwali się Radziwiłłowie, Potoccy i Wielki Książę Konstanty. Swoje polonezy podarował matce cara Marii Fiodorownie, która akurat była w Warszawie.

    W latach 1826-1829 doskonalił się w Szkole Głównej Muzyki w Warszawie. W tym czasie powstała m.in. jego Fantazja op. 13 na tematy polskie.

    Jako dwudziestolatek Chopin opuścił Ojczyznę i, jak się okazało zrobił to na zawsze. Niedługo po tym w Polsce wybuchło powstanie listopadowe, co nie pozostało bez wpływu na muzyka. Za granicą zdobył sławę wybitnego pianisty i ostatecznie ukształtował swój kierunek muzyczny. Poznał tam innych, wybitnych muzyków, a wśród nich Franciszka Liszta. Przebywał w środowisku polskiej inteligenci na obczyźnie. Zaprzyjaźniony był z Adamem Mickiewiczem, Julianem Ursynem Niemcewiczem i Cyprianem Kamilem Norwidem – ikonami polskiej literatury.

Kościół pw. Świętego Krzyża w Warszawie.

    W roku 1849 Fryderyk Chopin zmarł na gruźlicę i pochowany został na cmentarzu Père-Lachaise. Serce mistrza spoczęło, zgodnie z jego życzeniem w kościele Świętego Krzyża w stolicy. Narodowa relikwia była zagrożona podczas działań wojennych, ale została uratowana przez kapelana z Wehrmachtu. 9. września Niemcy przekazali serce Chopina arcybiskupowi Antoniemu Szlagowskiemu, który wywiózł je z Warszawy. 17. października 1945 r. urnę z sercem wmurowano uroczyście w filar kościoła pw. Świętego Krzyża na warszawskim Krakowskim Przedmieściu.

    17. października minęła 176. rocznica śmierci wybitnego muzyka. Polska przez chwilę żyła „konkursem chopinowskim”, w którego XIX edycji zwyciężył Eric Lu. Zdaniem krytyków byli lepsi, ale jednak ostatecznie wygrał Amerykanin.

Grające schodki na Dworcu Warszawa Centralna.

    Nie dziwi duża reprezentacja Azjatów. Od dawna wiadomo, że zakochani są w muzyce Chopina nie tylko Japończycy, ale także Chińczycy. Muzyka polskiego kompozytora rozbrzmiała na stoisku EXPO 2025 w Osace, gdzie Pawilon Polski gościł młodych, polskich pianistów, którzy promowali Polskę poprzez muzykę.

  Jednym z mecenasów konkursu była PGE Orlen, która wypuściła specjalne gadżety związane z osobą wybitnego kompozytora. Na orlenowskich stacjach paliw można było delektować się kawą w dedykowanym kubeczku. To jednak tylko małe akcenty. Przede wszystkim mnóstwo Polaków i gości z zagranicy chciało usłyszeć zmagania konkursowe na żywo. Niestety sala, w której rozbrzmiewała muzyka Chopina była zbyt mała, aby wszystkich pomieścić. Trzeba też dodać, że trochę przykro się patrzy na ludzi ubranych jakby wyskoczyli na zakupy do Żabki za rogiem. Jednak tego typu wydarzenia należałoby celebrować także wyjątkowym strojem. Jako wzór mogę podać zakończony niedawno Zjazd Tysiąclecia w Skaryszewie, gdzie miał miejsce Koncert Orkiestry Symfonicznej Marcina Wernera oraz występ wybitnego tenora Bogusława Morki. Tam uczestnicy wiedzieli jak się ubrać.

Strefa melomana.

    W kilku dużych miastach Polski zorganizowane zostały specjalne strefy, w których można było oglądać i słuchać muzyków biorących udział w XIX Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. W strefach chopinowskich zorganizowane były również miejsca rozrywkowo-edukacyjne dla dzieci.

Dzieci w strefie melomana.

    Narodowy Instytut Fryderyka Chopina wydał publikację przybliżającą dzieje konkursu:

    Oddajemy do Państwa rąk nową publikację Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina: Konkurs Chopinowski. Krótka historia / The Chopin Competition. A Brief History. Bogato ilustrowana archiwalnymi fotografiami ze zbiorów Instytutu książka przedstawia w syntetyczny i zgrabny sposób blisko 100-letnie dzieje Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina – znajdują się w niej nie tylko informacje o wszystkich dotychczasowych laureatach Konkursu, ale też ciekawe statystyki, celne opisy każdej edycji uwzględniające konteksty społeczne i historyczne oraz starannie wybrane anegdoty i cytaty z recenzji na temat wydarzenia.

    Przygotowana z myślą i o aktualnej edycji Konkursu, i o obchodach jubileuszu jego 100-lecia w 1927 roku, publikacja z tekstami autorstwa Ady Arendt, Marcina Boguckiego, Kornelii Sobczak i Kamili Stępień-Kutery przyciąga wzrok energetyczną oprawą graficzną koncepcji Grzegorza Laszuka.

Gadżety okolicznościowe.

    Na ekrany kin trafił film w reżyserii Michała Kwiecińskiego pt. „Chopin, Chopin!”, a w Warszawie powstała wystawa immersyjna pt. „Romantyczny Chopin”:

    Romantyczny Chopin to wyjątkowa wystawa poświęcona Fryderykowi Chopinowi – jednemu z najwybitniejszych kompozytorów epoki romantyzmu. To pierwsza tego typu ekspozycja, która łączy nowoczesne technologie z klasyczną muzyką, tworząc głęboko poruszające doświadczenie artystyczne.

Wystawa immersyjna (fragment).

    Romantyczny Chopin – wystawa oparta na biografii, twórczości i korespondencji kompozytora wystawa prowadzi przez osiem tematycznych przestrzeni – od dzieciństwa w Żelazowej Woli, przez warszawskie salony i życiowe zawirowania w Wiedniu, aż po artystyczną bohemę Paryża, gdzie Chopin stworzył swoje najważniejsze dzieła. Odwiedzający poznają nie tylko historię jego życia i twórczości, ale także świat, który go otaczał – George Sand, Ferenca Liszta, Adama Mickiewicza, Eugène’a Delacroix czy Honoré de Balzaca.

    Przy okazji wiele osób miało okazję odwiedzić Muzeum Fryderyka Chopina w Zamku Ostrogskich przy ul. Okólnik w Warszawie, gdzie znajdują się między innymi rękopisy twórcy.

Eksponat w Muzeum Chopina.

     Centralnym punktem turystycznym w stolicy jest pomnik Chopina w Łazienkach Królewskich, ale niestety ktoś zadecydował żeby właśnie w tym czasie rozkopać teren i rozpocząć rewitalizację otoczenia. Początkowo pomnik był zakryty, ale przynajmniej odsłonięto go, a turyści mogli zerknąć nań przez płot.

Łazienki Królewskie.

    Konkurs transmitowany był na żywo za pośrednictwem mediów, a więc chętni mogli wsłuchać się w muzykę artysty nawet nie będąc na sali koncertowej. To oczywiście nie to samo, ale zawsze coś. Szczególnie warte uwagi było wykonywanie utworów fortepianowych z udziałem orkiestry. Bogactwo tych dźwięków to prawdziwa uczta melomana.

Mural poświęcony Chopinowi w Warszawie.

    Niestety, nie tylko uwłaczające kolejki po bilety, rozkopane otoczenie pomnika w Łazienkach Królewskich, ale także brak hymnu państwowego i polskich flag narodowych rzuca cień na tegoroczny konkurs pianistyczny. Od lat odbywał się koncert z udziałem orkiestry i grano Requiem Mozarta. W tym roku zagrał pianista ukraiński. Chyba jednak Polskę i polskość powinniśmy celebrować i promować przy tego typu wydarzeniach. Czy to nie polskość powinna rozbrzmiewać w tych dniach? Czyż to nie wrażliwość duszy polskiej powinna być na muzycznym piedestale przynajmniej raz na pięć lat, kiedy jest konkurs im. Fryderyka Chopina? Być może nie wypada narzekać przy takiej okazji, ale na naszych oczach rozmywa się pojęcie polskości i tego, co w niej najpiękniejsze. Nie możemy stać obojętnie i nie zwracać uwagi na rzeczy najdrobniejsze, bo po nich przyjdzie czas na coś więcej niż detale. Kto wie – może za kilka lat Francja ogłosi Chopina Francuzem i przejmie pałeczkę organizowania konkursów chopinowskich?

Tramwaj z muzyką Chopina.

    Sabotażem nazwana został podmiana linii melodycznych dla orkiestry. Poniżej cytat za www.wpolityce.pl , a w linku skrót do artykułu na ten temat:

    Narodowy Instytut Fryderyka Chopina (NIFC) tuż przed finałem XIX Konkursu Chopinowskiego podmienił orkiestrze partytury. Filharmonicy otrzymali wersję opracowaną przez bliżej nieokreślony „zespół badawczo-redaktorski”. NIFC nie poinformował także Polskiego Wydawnictwa Muzycznego o wycofywaniu Wydania Narodowego z regulaminu konkursowego. Wśród filharmoników wrze. Nowa orkiestracja zawiera błędy, które muzycy próbują na bieżąco korygować. Eksperci są zdziwieni tym, co słyszą podczas finałowych wykonań. Niektórzy mówią o naruszeniu polskiej tradycji chopinowskiej. „Partia orkiestry jawi się zdecydowanie gorzej od brzmienia wiernego partyturze firmowanej przez autora Wydania Narodowego, prof. Jana Ekiera” – mówi Marek Dyżewski. Wszystko, co dzieje się wokół Konkursu Chopinowskiego, budzi coraz więcej wątpliwości i każe zadać podstawowe pytania o działania NIFC.