Pratulin

Pratulin to urocza wieś położona w województwie lubelskim, tuż przy granicy z Białorusią. Zgodnie z postanowieniem namiestnika królewskiego z 11 listopada 1820 roku uzyskał prawa miejskie, ale lokacja miasteczka miała miejsce już w pierwszej połowie XVIII wieku. Kiedyś, w czasach świetności znajdował się w Pratulinie (chociaż nazwa miejscowości była wówczas inna) zamek. Czasy owej świetności rozpoczął okres wzmożonego zasiedlania tych terenów, czyli od XV wieku. Pierwsze wzmianki świadczące o zasiedleniu tej ziemi pochodzą z roku 1478. Właścicielami wsi był ród Hornowskich, stąd pierwotna nazwa Hornów (ew. Hornowo). Po Hornowskich wieś przejęli Ostrowscy, a po nich Sapiehowie herbu Lis. Józef Franciszek Sapieha (były podskarbi nadworny litewski) w 1732 roku zmienił nazwę miejscowości na Pratulin, która obowiązuje do dzisiaj. Nazwa nawiązuje do łaciny i wskazuje na „praty” – „łąki”. Pratulin zmieniał właścicieli jeszcze wielokrotnie. Był własnością Potockich, Wieruszów, Kowalskich, a później znowu Potockich.

„Słownik geograficzny":

Jest tu cerkiew parafialna, kościół paraf. katolicki zamknięty został w 1876 r. Na obszarze folw. gorzelnia, olejarnia, wiatrak, pokłady torfu. (…)

W 1686 r. Tomasz z Nasiłowa Ostrowski odbudował stary kościół i założył parafię; nowe uposażenie kościoła uczynił w 1787 r. Jan Potocki, dziedzic. W 1838 r. Tomasz Mostowski wzniósł kościół murowany p. w. św. Piotra i Pawła. Cerkiew greko-katolicka, niewiadomej erekcyi wspomniana w wizytach z 1738, 1751, 1757; nowo wybudowana 1852 r.

Ze względu na położenie geograficzne w Pratulinie i okolicy zamieszkiwali obok katolików unici, prawosławni, żydzi, muzułmanie i protestanci. Szczególny wpływ na historię Pratulina mieli unici, których siłą próbowano wcielić do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Podczas zamieszek żołnierze rosyjscy zabili trzynastu z nich. Dowodem ich męczeństwa pozostaje m.in. mogiła i Kaplica Męczenników Unickich w kościele parafialnym.

Na miejscu tragicznej śmierci męczenników z Pratulina w 2012 roku postawiono drewniany kościół. Przeniesiony został w to miejsce ze Stanina.

Również Wielka Wojna pozostawiła piętno na okolicy, a później, już po odzyskaniu niepodległości na miejscowym cmentarzu pogrzebano tych, co polegli w walce z nawałą bolszewicką.

Pratulin ma wiele do zaoferowania, dlatego warto go odwiedzić i zadumać się nad jego historią.